NIEPŁODNOŚĆ


O niepłodności mówimy wtedy, kiedy przy regularnym współżyciu seksualnym 2-3 razy w tygodniu nie stosując żadnych metod antykoncepcji kobieta nie zachodzi w ciążę w ciągu 12 miesięcy. W Polsce leczenie rozpoczyna się po 2 latach.

niepłodność

Niepłodność:

  • pierwotna/ kiedy kobieta nigdy nie była w ciąży/
  • Wtórna/ kobieta była w ciąży, nie może w nią powtórnie zajść/
  • Niemożność donoszenia ciąży/ kolejne ciąże u kobiety kończą się poronieniem, lub porodem przedwczesnym/

 

Przyczyny niepłodności:

  • 35% dotyczy kobiet
  • 35% przyczyn dotyczy mężczyzn
  • 25% problem niepłodności dotyka obojga partnerów
  • 10% przypadków nie możliwe jest ustalenie przyczyny niepłodności.



Przez Światową Organizację Zdrowia Niepłodność została uznana za jednostkę chorobową.

NIEPŁODNOŚĆ KOBIECA


Najczęstsze przyczyny kobiecej niepłodności to: zaburzenia hormonalne i niedrożność jajowodów.

Zaburzenia hormonalne to:


Brak owulacji, lub nieprawidłowy przebieg cyklu.

Za proces prowadzący do owulacji odpowiedzialne są trzy hormony:

  • gonadolibryna/GnRH/-wydzielana przez podwzgórze
  • FSH-produkowana przez przysadkę
  • LH-hormon również produkowany przez przysadkę



Poziom tych hormonów kontrolują estrogeny wydzielane przez pęcherzyk. Podczas owulacji poziom FSH ulega zahamowaniu, a poziom LH ulega podwyższeniu, dzięki temu pęka pęcherzyk Graafa i uwalnia się komórka jajowa gotowa do zapłodnienia.

Objawy zaburzeń jajeczkowania:

  • Długie
  • nieregularne cykle
  • brak miesiączki
  • u kobiet u których występują znaczne dolegliwości zespołu napięcia przedmiesiączkowego/ bóle podbrzusza, znacznie obolałe nabrzmiałe piersi, uczucie zmęczenia, depresja.



Podstawowym badaniem przy tego typu zaburzeniach jest badania w surowicy krwi poziomów następujących hormonów: FSH, LH, Estradiol,Prolaktyna w dniach od 2do 5 dnia cyklu miesiączkowego, oraz monitorowanie cyklu owulacji przy pomocy badania usg.

Owulację można stymulować hormonalnie.

Leczenie:

  • Humegon, Menogon, Metrodin, Pergonal- hormony te wpływają na wzrost i dojrzewanie komórki jajowej.
  • Biogonadyl, Pregnyl- uruchamiają proces owulacji .



Choroby występujące u kobiet mogące wpływać na ich płodność:

 

  • Choroby tarczycy
  • układu krążenia
  • przewlekłe zapalenie nerek
  • cukrzyca
  • niedokrwistość
  • zaburzenia odżywiania
  • czynna grużlica
  • choroby układu oddechowego.

 

Choroby infekcyjne narządów miednicy małej:

  • Zapalenie przydatków o różnej etiologii/bakteryjne, rzeżączkowe, choroby przenoszone drogą płciową/
  • Związane z zabiegiem usunięcia ciąży
  • związane z obecnością wkładki wewnątrzmaciczne
  • zrosty pozapalne i po zabiegach operacyjnych.

 

Czynniki środowiskowe:

  • Przewlekły alkoholizm
  • palenie papierosów
  • ołów
  • kadm
  • przewlekły
  • przewlekły hałas
  • leki /morfina i jej pochodne, duże dawki estrogenów i kortykosterydów, leki cytotoksyczne, leki antydepresyjne, środki przeciwbólowe, czy aspiryna/

 

Zespół policystycznych jajników/PCOS/


Etiologia nieznana. Zwraca się uwagę na obciążenie rodzinne i rolę insuliny i insulino oporność. Cechą charakterystyczną zespołu policystycznych jajników jest hiperandrogenizm/czyli nadmiar hormonów męskich-androgenów/ i związane z nim objawy: nadmierne owłosienie typu męskiego, trądzik, łojotok, łysienie. Otyłość dotyczy około50-70% kobiet.

Endometrioza inna nazwa gruczolistość.


Dotyka kobiet, które miesiączkują. Najczęstsze objawy endometriozy to: obfite, długie, bolesne miesiączki, plamienia między miesiączkami, bóle podczas stosunków, niepłodność, bóle podbrzusza, krew w kale lub moczu.

Hiperprolaktynemia


To zaburzenie hormonalne polega na występowaniu w surowicy krwi stężeń prolaktyny , które przekraczają wartości prawidłowe/ powyżej 20-25ng/ml/.Prolaktyna wpływa na wydzielanie gonadotropin przez przysadkę mózgową/FSH,LH/ Poza tym działając bezpośrednio na gonady, może być przyczyną niewydolności ciałka żółtego, powodując zmniejszenie wydzielania progesteronu u kobiet. Objawy hiperprolaktynemi: mlekotok, osłabione libido, osteoporoza, brak miesiączki, rzadkie miesiączkowanie.


NIEPŁODNOŚĆ MĘSKA

 

Czynniki ryzyka:

  • siedzący tryb życia
  • brak ruchu
  • zła dieta/mężczyznom którzy mają problem z płodnością zaleca się dietę bogatą w selen i cynk/
  • nadmiar alkoholu
  • szkodliwe warunki pracy/wysokie temperatury, metale ciężkie, promieniowanie elektromagnetyczne/
  • gorące kąpiele
  • sauna

 

Czynniki, które korzystnie wpływają na płodność:

  • wypoczynek
  • ruch
  • dieta niskotłuszczowa /bogata w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste/
  • witamina C /poprawia żywotność i przeżywalność plemników/
  • witamina E /poprawia płodność mężczyzn/

 

Przyczyny niepłodności męskiej:


Choroby ogólnoustrojowe:
cukrzyca, choroby układu krążenia, choroby tarczycy, choroby wątroby, przewlekłe zapalenie nerek, hiperprolaktynemia.

Choroby jąder:
Żylaki powrózka nasiennego, wodniak jądra, nowotwory jąder, uszkodzenie jader w przebiegu chorób nowotworowych, urazy jąder, niedoczynność idiopatyczna

Zaburzenia w rozwoju plemników:
Brak ruchliwości plemników, nieprawidłowa ruchliwość plemników, nieprawidłowa budowa plemników, obniżona liczba plemników w nasieniu,

Inne przyczyny:
Zapalenia gruczołu krokowego, ejakulacja wsteczna, spodziectwo, impotencja

Podstawowym badaniem w przypadku niepłodności męskiej jest ogólna ocena nasienia, obejmuje ona makroskopową i mikroskopową ocenę plemników. Badanie przeprowadzane jest w oparciu o zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia WHO, zawiera normy prawidłowego nasienia i standardy postępowania laboratoryjnego.

Oto następujące normy nasienia zgodnie z zaleceniami WHO:

  • Objętość ejakulatu > 1,5ml
  • Odczyn pH 7,2 - 7,8
  • Upłynnienie 15 - 60min
  • Liczba plemników w 1 ml nasienia > 15mln
  • Liczba całkowitych plemników ejakulacie >39mln
  • Ruchliwość: plemniki o ruchu progresywnym > 32%, plemniki o ruchu progresywnym i nieprogresywnym > 40%
  • Morfologia > 4%
  • Żywotność > 58%
  • Leukocyty < 1mln